Tìm Hiểu Vật Liệu Mây Để Làm Ghế Mây Truyền Thống: Tất Tần Tật
Ghế mây truyền thống là một trong những sản phẩm nội thất mang đậm nét văn hóa và tinh thần dân tộc Việt. Vật liệu chính để tạo nên những chiếc ghế mây bền đẹp chính là cây mây. Trong bài viết này, Ghế Mây Đan Trà sẽ giúp đọc giả khám phá chi tiết về cây mây, từ đặc điểm, phân bố, môi trường sống, cho đến cách chăm sóc và bảo dưỡng ghế mây làm từ loại vật liệu tự nhiên này.
Trong suốt hơn 10 năm phát triển, Ghế Mây tự hào là đơn vị hội tụ tinh hoa từ hơn 10 làng nghề truyền thống sản xuất nội thất mây tại Việt Nam. Với sự đa dạng về mẫu mã và thiết kế, các sản phẩm ghế mây của chúng tôi không chỉ đẹp mắt, độc đáo mà còn mang đậm tinh thần người Việt qua từng thớ vật liệu. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu tất tần tật về các loại vật liệu mây được sử dụng để tạo nên những chiếc ghế mây truyền thống, bền vững và thân thiện với môi trường.
Cây mây là gì?
Cây mây là – rattan loại cây leo thuộc họ cọ (Arecaceae), được biết đến với khả năng phát triển mạnh mẽ và dẻo dai. Thân cây mây có tính linh hoạt và đàn hồi cao, là nguyên liệu lý tưởng để tạo ra nhiều sản phẩm thủ công mỹ nghệ, trong đó ghế mây truyền thống là một sản phẩm tiêu biểu.
Phân bố của cây mây
Cây mây phân bố rộng rãi ở các vùng nhiệt đới, đặc biệt ở Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Các tỉnh miền núi phía Bắc và miền Trung như Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình là những nơi có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho sự phát triển của cây mây.
Môi trường sống của cây mây
Cây mây thường mọc tự nhiên trong rừng nhiệt đới, nơi có độ ẩm cao, đất đai màu mỡ và nhiều ánh sáng. Chúng cần môi trường có khí hậu ấm áp và mưa nhiều để sinh trưởng tốt, đồng thời thích hợp với vùng đất rừng, nhiều bóng râm.
Đặc điểm của cây mây
Thân
Thân cây mây mảnh mai, dẻo dai nhưng lại có khả năng chịu lực tốt, rất bền vững. Chiều dài thân cây có thể lên đến hàng chục mét, giúp người thợ thủ công dễ dàng tạo nên các sản phẩm nội thất đa dạng mà không lo về sự hạn chế của nguyên liệu. Cây mây lúc nhỏ có thân mềm yếu và cần môi trường che chắn để phát triển. Khi lớn lên, thân mây trở nên chắc khỏe và dẻo dai hơn, có thể thu hoạch khi đạt chiều dài và độ cứng lý tưởng, thường mất khoảng vài năm, sau đó được sử dụng trong sản xuất ghế mây và các sản phẩm nội thất khác.
Lá
Lá cây mây dài và nhọn, xếp thành tầng như cọ. Tuy không được sử dụng nhiều trong sản xuất ghế mây nhưng lá cây mây lại là một phần quan trọng giúp cây quang hợp và phát triển mạnh mẽ.
Một số loại cây mây phổ biến ở Việt Nam
Ở Việt Nam, có nhiều giống cây mây được trồng và sử dụng làm nguyên liệu cho các sản phẩm nội thất. Tuy nhiên, hai giống phổ biến nhất là mây nước và mây bột.
Khí hậu và đất đai phù hợp trồng cây mây
Khí hậu nhiệt đới gió mùa, ấm áp quanh năm và đất đai màu mỡ là những yếu tố quan trọng giúp cây mây phát triển mạnh mẽ. Đặc biệt, vùng trung du và miền núi phía Bắc, nơi có độ ẩm cao và nhiều bóng râm, là môi trường lý tưởng để trồng cây mây.
Thời gian thu hoạch cây mây
Thời gian thu hoạch cây mây thường kéo dài từ 3 đến 8 năm sau khi trồng. Khi đó, cây đã phát triển toàn diện, đạt đến độ dẻo dai và bền bỉ lý tưởng để trở thành nguyên liệu cho các sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Đối với cây mây nhỏ, nhiều đồng bào vào rừng thu hái để ăn, dù có vị hơi đắng, trong khi mây lớn hơn lại được ưa chuộng sử dụng để chế tác bàn ghế và các đồ dùng nội thất.
Các giống cây mây thường gặp ở Việt Nam
Cây mây nước
Đây là loại mây phổ biến, thường mọc ở vùng đồng bằng và trung du. Mây nước có thân dẻo, dễ uốn, thích hợp cho việc làm các sản phẩm thủ công nhỏ hoặc các món đồ decor, nhưng không đủ chắc chắn để làm các loại ghế lớn.
Cây mây bột
Mây bột là loại mây có thân to hơn, chắc chắn hơn, thường được sử dụng làm các sản phẩm có kích thước lớn như ghế mây papasan hay các loại giường, bàn từ mây.
Cây mây cát
Mây cát nổi bật với khả năng chống mối mọt, thân lớn và chắc, thường được sử dụng để làm các sản phẩm nội thất lớn như ghế, bàn và giường. Loại mây này cũng rất dẻo, dễ uốn cho việc đan lát.
Cây mây mật
Mây mật có sợi mịn, bóng và độ bền cao, thường được dùng để làm các sản phẩm thủ công mỹ nghệ cao cấp như giỏ, túi, và đồ trang trí. Đặc tính mềm mại giúp nó dễ dàng trong quá trình gia công
Ưu điểm của cây mây trong nội thất
Cây mây không chỉ là vật liệu truyền thống mà còn có nhiều ưu điểm nổi bật, giúp nó trở thành lựa chọn hàng đầu trong ngành nội thất.
Dẻo dai
Thân cây mây có độ dẻo dai cao, và khi uốn dưới nhiệt độ cao, chúng sẽ không bị gãy. Quá trình uốn lửa này thường diễn ra ở khoảng 150-200°C, đây là mức nhiệt độ đủ cao để làm mềm các sợi mây nhưng không gây cháy hoặc hư hại. Kỹ thuật này giúp tạo ra những thiết kế nội thất tinh tế, mang tính thẩm mỹ cao, như các kiểu ghế uốn lượn hoặc đồ trang trí phức tạp
Nhẹ
Sản phẩm từ mây có đặc điểm trọng lượng nhẹ, dễ dàng di chuyển và sắp xếp, phù hợp với nhiều không gian sống khác nhau. Trung bình, một chiếc ghế mây có trọng lượng dao động từ 2-5 kg, tùy thuộc vào kích thước và thiết kế của sản phẩm. Điều này khiến các sản phẩm từ mây trở thành lựa chọn lý tưởng cho các không gian nội thất cần sự linh hoạt và tiện lợi
Thân thiện môi trường
Ghế mây hiện đang rất phổ biến ở nhiều khu vực trên thế giới, đặc biệt là ở các nước Đông Nam Á như Việt Nam và Thái Lan, nơi mây thường được sử dụng để chế tác các sản phẩm nội thất và trang trí. Sự yêu thích với ghế mây đang lan rộng ra toàn cầu nhờ vào sự kết hợp giữa tính thẩm mỹ và tính bền vững của nó.
Ứng dụng cây mây trong làm ghế mây
Ghế mây là một trong những sản phẩm nổi bật từ cây mây. Dưới đây là cách các loại cây mây khác nhau được sử dụng trong quá trình sản xuất ghế.
1. Mây song
- Đặc điểm: Mây song có thân dài, bền và mềm dẻo, bề mặt nhẵn mịn.
- Ứng dụng: Mây song thường được sử dụng để làm khung chính của ghế mây, vì nó có khả năng chịu lực tốt và độ đàn hồi cao. Ngoài ra, loại mây này cũng có thể được dùng để đan thành các chi tiết nhỏ hoặc trang trí trên ghế.
2. Mây treo
- Đặc điểm: Thân của mây treo thô hơn so với mây song, nhưng lại có độ dẻo và dễ uốn cong.
- Ứng dụng: Mây treo chủ yếu được dùng để đan phần lưng ghế hoặc phần tựa tay, tạo nên kết cấu mềm mại và thoải mái. Loại này cũng thường được sử dụng để làm các chi tiết trang trí uốn lượn.
3. Mây cật
- Đặc điểm: Mây cật là phần vỏ ngoài của cây mây, có độ cứng và độ bền cao hơn phần ruột.
- Ứng dụng: Mây cật thường được sử dụng để bọc quanh khung ghế, tạo độ chắc chắn và vẻ ngoài bóng mượt. Nó cũng được dùng để đan các chi tiết nhỏ như chân ghế hoặc viền ghế.
Cách chăm sóc ghế mây làm từ cây mây
Ghế mây làm từ cây mây tự nhiên cần được bảo quản và chăm sóc đúng cách để giữ được độ bền đẹp qua thời gian. Dưới đây là một số cách xử lý khi ghế mây bị xuống cấp.
- Vệ sinh định kỳ: Ghế mây cần được lau chùi thường xuyên bằng khăn ẩm để loại bỏ bụi bẩn. Tránh để ghế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời hoặc nước mưa, vì sẽ làm giảm độ bền của vật liệu.
- Kiểm tra và sửa chữa: Nếu ghế mây có dấu hiệu bị sờn hoặc gãy, hãy kiểm tra và sửa chữa ngay bằng cách dùng keo dán gỗ để cố định những phần bị hỏng. Trong trường hợp phần mây bị gãy nặng, có thể nhờ đến thợ thủ công để thay thế.
- Bảo quản nơi khô ráo: Ghế mây nên được đặt ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh những nơi có độ ẩm cao vì sẽ dễ làm mục nát hoặc bị mốc.
Vai trò của cây mây trong cuộc sống
Cây mây không chỉ được sử dụng trong sản xuất nội thất mà còn có nhiều ứng dụng khác trong cuộc sống. Từ sản xuất đồ gia dụng đến các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, cây mây đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa và đời sống của người Việt.
Xu hướng sử dụng cây mây trong hiện tại
Ngày nay, với xu hướng nội thất xanh và bền vững, cây mây đang ngày càng được ưa chuộng trong thiết kế nội thất hiện đại. Những sản phẩm từ mây mang lại cảm giác gần gũi với thiên nhiên, thân thiện với môi trường và có tính thẩm mỹ cao.
Phương hướng phát triển cây mây trong tương lai
Trong những năm gần đây, ngành xuất khẩu sản phẩm từ mây tre đan của Việt Nam đang ngày càng phát triển mạnh mẽ, nhờ vào nguồn nguyên liệu tự nhiên phong phú và tay nghề khéo léo của người lao động. Một số đơn vị tiêu biểu đã và đang xuất khẩu ghế mây và các sản phẩm mây tre đan ra thị trường quốc tế, bao gồm:
- Mây Tre Đan Trà: Đây là một thương hiệu nổi tiếng, chuyên sản xuất và xuất khẩu các sản phẩm từ mây tre đan, đặc biệt là ghế mây, điển hình là các sản phẩm thủ công chất lượng cao được đánh giá cao tại nhiều thị trường quốc tế.
- Công ty CP Thủ Công Mỹ Nghệ Nội Thất Mây Tre: Đây là một trong những đơn vị hàng đầu tại Việt Nam chuyên sản xuất và xuất khẩu các sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ mây tre, đặc biệt là ghế và đồ nội thất mây. Sản phẩm của công ty này đã có mặt tại nhiều quốc gia như Mỹ, châu Âu, và Nhật Bản.
- Công ty TNHH Minh Phúc: Đây là đơn vị có thế mạnh trong lĩnh vực sản xuất và xuất khẩu đồ nội thất từ mây tre đan. Minh Phúc đã phát triển các dòng sản phẩm mây tre chất lượng cao và đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường khó tính như châu Âu và Bắc Mỹ.
Các đơn vị này không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn góp phần bảo tồn và phát triển nghề thủ công truyền thống của Việt Nam. Chính phủ cũng như các doanh nghiệp đã và đang tăng cường đầu tư vào trồng cây mây và cải tiến quy trình sản xuất để tạo ra những sản phẩm có chất lượng cao hơn, đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của thị trường quốc tế.
Kết luận
Qua bài viết trên, Ghế Mây đã cung cấp một cái nhìn tổng quan về cây mây và ứng dụng của nó trong việc làm ghế mây truyền thống. Việc bảo quản và chăm sóc ghế mây đúng cách sẽ giúp sản phẩm giữ được vẻ đẹp và độ bền lâu dài. Cây mây không chỉ là vật liệu nội thất mà còn là một phần của văn hóa và lối sống bền vững.